Vermoeidheid
Als je colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn hebt, komt er van alles op je af. Van veel nieuwe informatie verwerken tot samen met je arts onderzoeken welke behandeling het beste bij jou past. Dat alleen kan al best wat energie kosten. Moe zijn is een heel normaal verschijnsel, iedereen is weleens moe. Maar vermoeidheid is ook een klacht bij colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn. Wat als je zo vermoeid raakt dat het invloed heeft op jouw dagelijkse leven?
Vermoeidheid bij colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn
Wees gerust, je bent zeker niet de enige die last heeft van vermoeidheid. Veel mensen met colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn (samen IBD genoemd) hebben vermoeidheidsklachten. Ongeveer 40% van de mensen met IBD geeft aan vermoeidheid te ervaren.1 Als de ziekte actief is, komt vermoeidheid nog meer voor.1 Dat maakt jouw klachten uiteraard niet minder erg. We leggen uit wat vermoeidheid nou eigenlijk is en geven je een aantal tips om hiermee om te gaan.
Wat is vermoeidheid?
Vermoeidheid kan beschreven worden als ‘een aanhoudend, overweldigend gevoel van moeheid, zwakte of uitputting’.2 Je kunt je lichamelijk moe voelen, maar ook geestelijk kun je helemaal ‘op’ zijn. Dit gevoel blijft bij vermoeidheid aanwezig, ondanks een nachtje slaap of extra rust. Je bent dus niet zomaar ‘moe’. Uiteindelijk kun je je zo vermoeid voelen dat dit invloed heeft op je concentratie of je geheugen. Sommige mensen spreken zelfs van een ‘brain fog’, wat letterlijk ‘hersenmist’ betekent.3
Factoren die invloed hebben op vermoeidheid
Over het algemeen lijkt vermoeidheid iets vaker voor te komen bij vrouwen dan bij mannen. Bij mensen met colitis ulcerosa of de ziekte van Crohn speelt de ziekteactiviteit een grote rol. Als de ziekte erg actief is, komt vermoeidheid vaker voor. Als de ziekte in remissie is, voel je je waarschijnlijk minder vermoeid. Ook psychologische factoren, zoals angst en depressie, hebben invloed.1
7 tips om vermoeidheid te verminderen
Hieronder vind je 7 tips die je kunnen helpen bij vermoeidheid. Sommige zijn eigenlijk best logisch en voor de hand liggend, maar toch kan het goed zijn eens naar het overzichtje te kijken.
- Zorg voor een gezond en gevarieerd voedingspatroon. Probeer te kiezen voor producten die langzame (complexe) koolhydraten bevatten, zoals havermout en volkoren granen. Deze voedingsmiddelen geven je langdurige energie. Van koolhydraatrijke dranken zoals frisdranken en zoete snoepjes en snacks krijg je misschien snel een energieboost, maar die verdwijnt vaak weer net zo snel. Wat volgt, is de welbekende ‘after dinner dip’.
- Drink voldoende water, zodat je lichaam gehydrateerd blijft. Vooral als je last hebt van diarree is het belangrijk om genoeg te drinken. Zo voorkom je dat je uitgedroogd raakt en je daardoor moe voelt.
Laat je bloed eens controleren als je last hebt van aanhoudende vermoeidheid. Een tekort aan vitaminen, mineralen of andere voedingsstoffen kan namelijk bijdragen aan die vermoeidheid. Bespreek dit met je arts of verpleegkundige. Indien nodig, kun je supplementen slikken. Misschien is het zelfs nodig dat de arts andere medicijnen voorschrijft. - Probeer dagelijks te bewegen, ook als je je moe voelt. Lichaamsbeweging kan namelijk helpen de vermoeidheid te verminderen. Kies voor een activiteit die je leuk vindt en waar je energie van krijgt. Je kunt met je arts of verpleegkundige overleggen welk type sport bij jou past en welk activiteitenniveau voor jou geschikt is.
- Stop met roken. Een sigaret is niet alleen slecht voor je gezondheid. Roken kan er ook voor zorgen dat je vermoeidheid erger wordt.
- Probeer rust te vinden. Dit kan door zo af en toe even te gaan liggen, maar ook door meer in het hier en nu te leven en controle te krijgen over je ademhaling. Volg een cursus mindfulness, yoga of meditatie en kijk eens of dit je helpt.
- Verdeel je energie over de dag. Plan niet alleen activiteiten, maar ook voldoende rustmomenten voor jezelf in. Misschien kan de IBD-weekplanner je hierbij helpen.
Referenties
- Czuber-Dochan W, et al. Review article: Description and management of fatigue inInflammatory bowel disease. Aliment Pharmacol Ther. 2013 Mar;37(5):505-16.
- Dittner AJ, The assessment of fatigue: a practical guide for clinicians and researchers. JPsychosom Res. 2004 Feb;56(2):157-70.
- Crohn’s and Colitis UK. Fatigue and IBD. Available at: http://s3-eu-west-1.amazonaws.com/files.crohnsandcolitis.org.uk/Publications/fatigue-and-IBD.pdf
